Van cidermakerij naar landschapsorganisatie naar natuurboerderij. Dat is het plan en dat plan wordt in rap tempo werkelijkheid. Waar staat Mooyland nu en waar willen we naartoe? Eerste generatie boer-boswachter Frank legt het je uit.
“Toen ik een paar jaar geleden met een kratje appels van de buurvrouw mijn eerste cider maakte had ik een droom: ik wilde hoogstamfruitboomgaarden overeind houden door oude fruitrassen een nieuwe bestemming te geven in de vorm van cider. Maar ik had stilletjes nóg een droom, een veel grotere droom die ik thuis niet eens hardop durfde te dromen: ik wilde boer worden. Best een uitdaging als je niet uit een boerenfamilie komt, maar ik voelde aan alles dat dit is wat ik moest doen en dus besloot ik mijn hart te volgen en ervoor te gaan. Ik houd van goed eten, van de natuur en ik kan intens genieten van mooie landschappen. Dat alles komt samen in de natuurboerderij van mijn dromen. Zonder land, zonder ervaring en zonder boerenwortels, maar met een beeld voor de toekomst en flinke dosis wilskracht begon ik aan een wild avontuur.
Duizend stappen
Mooyland is een droom in uitvoering. Voor het eerst in mijn werkzame leven geniet ik net zoveel van het proces als van het einddoel. Zeker, ik heb een hele dikke groene stip op de horizon, maar op de één of andere manier laat Mooyland mij ook genieten van elke tussenliggende stap. Ik vind het prachtig dat steeds meer mensen ons weten te vinden met hun appels en peren, dat er elk jaar meer vrijwilligers aanhaken om te komen helpen, dat Mooyland steeds meer van “ons” wordt en steeds minder van “mij” en dat we in het afgelopen jaar ook het landschapswerk van Mooyland meer vorm hebben weten te geven.
Elke droom begint met een eerste stap, een tweede stap en dan nog een paar duizend stappen extra om bij je einddoel te komen. Het is hoe Japanners hun bedrijven bouwen: gewoon elke dag een beetje beter worden en met kleine stappen naar je grote doel toewerken. ‘Kaizen’ noemen ze dat. Voor mijn drijfveren hebben ze trouwens ook een mooi woord, dat noemen zij ‘ikigai’ dat zoiets betekent als ‘de reden van je bestaan’. Als je doet waar je van houdt, waar je goed in bent, waar je ook nog eens voor wordt betaald en waar de wereld beter van wordt, dan heb je je ‘ikigai’, je droombaan, te pakken. Ik ben helemaal niet zo thuis in de Aziatische wijsheden, maar beide concepten spreken mij aan en ik neem ze graag ter harte, vooral omdat het twee korte, krachtige termen zijn die je in de dagelijkse praktijk kunt gebruiken. Het is fijn dat er woorden blijken te zijn voor wat ik doe en voel.
Poten in de zandgrond
Maar goed, terug naar de Drentse zandgrond. Met Mooyland hebben we er nu vijf seizoenen cider maken opzitten. Eerst twee seizoenen bij de collega’s van IESSEL Cider en inmiddels zijn er drie oogsten in onze eigen cidermakerij verwerkt. Appeldonateurs vroegen mij steeds vaker of ik ook hun bomen kon snoeien en onderhouden, wat mooi past bij onze doelstelling om hoogstambomen overeind te houden, want zonder onderhoud gaan ze verloren. Met Landschapsbeheer Drenthe hebben we een lokale hoogstambrigade opgezet die fruitbomen onderhoudt, grofweg rondom natuurgebied De Klencke.
Op diezelfde Klencke kregen we dit jaar de mogelijkheid om graan te verbouwen op twee hectare natuurakker. We plantten er dit jaar Sint Jansrogge, een oude graansoort die wel twee meter hoog kan worden en waarmee we zogenaamde ‘eeuwige roggeteelt’ willen bedrijven. Vlak naast die akker begon ik dit jaar met de Proeftuin van Mooyland, een kleine tuinderij waarop ik ervaring wil opdoen met het telen van groenten. Om dat nog beter onder de knie te krijgen ga ik vanaf januari in de leer bij de Ommuurde Tuin, waar ik een opleiding ga volgen tot agro-ecologisch tuinder.
Verder experimenteerden we de afgelopen tijd met fruitbieren i.s.m. brouwerij De Prael. Helaas is dit prachtige bedrijf ter ziele, maar de contacten met de brouwers blijven overeind en in de cidermakerij staat inmiddels een kleine brouwinstallatie te wachten om de eerste ‘farmhouse ales’ en wilde bieren te brouwen. Naast cider rolt er binnenkort dus ook bier uit onze schuur, misschien wel met onze eigen rogge. Een brood van eigen deeg ligt ook voor de hand en gesprekken daarover lopen. Komend jaar zal in het teken staan van productontwikkeling en doorontwikkeling van Mooyland. We gaan van natuurcider naar meer producten en bouwen zo verder aan de boerderij van de toekomst.
Aanpoten voor landschapsherstel
Achter de schermen bouwden we afgelopen jaar aan de landschapsherstel-tak van Mooyland. Goed beschouwd moet Mooyland niet alleen een natuurboerderij worden, maar ook een landschaps- en natuurherstelorganisatie. Wij zien een landschap van overvloed voor ons. Een landschap dat bulkt van het leven en dat een prachtige plek vormt voor mensen en niet-mensen. Als je over een paar jaar je biertje of broodje bij Mooyland komt halen, dan willen we dat je wordt ontvangen door fluitende vogels, bloeiende akkers en zoemende insecten. Dat landschap van overvloed moet niet alleen op Mooyland te beleven zijn, maar juist ook daarbuiten. Alles moet met alles worden verbonden, het hele landschap moet weer gaan gonzen, zoemen en bruisen van het leven. Om dat voor elkaar te krijgen willen we niet alleen hoogstamboomgaarden behouden en aanleggen, maar ook andere verdwenen landschapselementen zoals heggen, houtwallen en poelen terugbrengen in het landschap, te beginnen met heggen.
Komende winter zullen we de spades in de grond zetten en samen bijna 1 kilometer nieuwe heggen aanpoten die een thuis zullen vormen voor vogels, kleine zoogdieren, kruiden, paddenstoelen en insecten. Die ene kilometer is het begin van meer, want er is veel en veel meer nodig om het landschap weer tot leven te wekken. Het is dankbaar werk. Na een ochtendje planten zie je het landschap van de toekomst letterlijk voor je ogen verrijzen en nog mooier: vrij snel daarna zie je dat de natuur er zijn voordeel mee doet. In de ruige randjes langs de heggen komen kruiden en bloemen terug, vogels eten van de bessen en maken nestjes in de nieuwe heggen en insecten zoemen in het voorjaar langs de bloesem. Onder de grond gebeurt er ook van alles: de bodem biedt weer een plek voor schimmels, de wortels houden vocht vast of voeren dit juist af als er teveel regen valt en stilletjes leggen de heggen tevens CO2 vast en zuiveren ze de lucht. Eigenlijk kan een heg alles wat wij anno nu nodig hebben! Aankomende winter gaan we daarom aanpoten en zo leggen we niet alleen ecologische verbindingen maar ook sociale verbindingen, want naast het feit dat heggen voordelen hebben voor biodiversiteit en het klimaat is het ook gewoon leuk om ze samen aan te poten. Het geeft voldoening, het voelt goed en het heeft zin. Wil je ook wat ‘ikigai’ beleven? Poot dan mee deze winter!
Het kan alleen maar mooier worden
Mooyland is meer dan in beweging. Ik zeg wel eens dat ik achter Mooyland aanloop, omdat het initiatief zijn eigen dynamiek lijkt te hebben. Steeds weer haken er mensen, ondernemers en initiatieven aan, steeds weer groeit Mooyland in een richting die ik niet had voorzien – maar die wel past – en steeds weer ben ik verbaasd over de energie die in Mooyland zit.
Ik geniet er van, met volle tuigen, met dankbaarheid en met verwondering. Ik wilde boer worden, maar ik word gaandeweg ook een beetje boswachter, mijn droombaan toen ik nog een klein kereltje was. Mooyland gaat bewijzen dat boeren en boswachters prima door één deur kunnen, dat natuur en landbouw elkaar kunnen versterken en dat de wereld veel mooier en groener kan zijn dan wij ooit voor mogelijk hadden gehouden. We gaan vooruit naar een wereld die we zijn vergeten. Dat geeft mij het groene vuur om verder te bouwen aan Mooyland, soms met een klein stapje, soms met reuzestappen. Ik weet gewoon dat het gaat lukken.
Of eigenlijk, het is al gelukt. De kleine versie van mijn grote droom staat en kan eigenlijk alleen maar mooier worden.”
Geef een reactie